شیر دستی پنوماتیک

از آن جا که انواع شیرهای دستی جزئی از لوازم ضروری همه منزل‌های مسکونی و پروژه‌های صنعتی هستند، در اینجا به بررسی بیشتر انواع شیرهای دستی و به خصوص شیر دستی پنوماتیک خواهیم پرداخت. شیر دستی در واقع جهت کنترل جریان آب یا سیالات دیگر در لوله‌ها و قطع و وصل جریان آب یا دیگر سیالات در لوله‌ها استفاده می‌شود. شیرهای دستی پنوماتیک جزء ساده‌ترین قطعات جهت قطع و وصل و یا محدود کردن جریان آب و سیالات دیگر درون لوله‌ها هستند.

این نوع شیر ساختمان ساده‌ای دارد و از یک بدنۀ اصلی و یک زائده جهت قطع و وصل جریان تشکیل شده‌اند. به طوری که این زائده بین محل ورود و خروج آب مانع ایجاد کرده و مسیر جریان آب را می‌بندد. این زائده می‌تواند به شکل‌های مختلفی طراحی شود و انواع مختلف شیرهای دستی مانند مانند شیر‌های توپی، پروانه ای، کشویی و سوپاپی یا دیافراگمی و … را پدید آورد.

شیرهای دستی اغلب جهت قطع و وصل کامل جریان کاربرد دارند و چنانچه در خط لوله نیاز به کنترل جریان آب باشد، از شیرهای دیگری به نام شیرهای صنعتی استفاده می‌شود. شیر‌های دستی از نظر نوع عملکرد به دو گروه شیرهای دستی پنوماتیک و شیرهای دستی هیدرولیک تقسیم‌بندی می‌شوند. شیرهای هیدرولیک تنها در قطع و وصل جریان مایعات کاربرد ندارند، بلکه جهت جریان مایعات را نیز می‌توانند تعیین کنند؛ همچنین شیرهای دستی از جهت نوع کارکرد آن که دستی باشد یا اتوماتیک به انواع شیر دستی پنوماتیک و شیرهای پنوماتیک برقی تقسیم‌بندی می‌شوند که ما در این قسمت تنها به شرح انواع شیر دستی پنوماتیک می‌پردازیم.

هر شیر دستی پنوماتیک، از کنترل‌ کننده‌های فشار، سرعت و جریان هوا تشکیل شده است و بیشتر از طریق این سه فاکتور کار خود را انجام می‌دهد. لازم است بدانید که در انواع مختلف شیر دستی پنوماتیک، انتقال نیرو از طریق هوای فشرده انجام می‌شود؛ به همین علت به شیر دستی پنوماتیک، شیر بادی نیز گفته می‌شود، زیرا با جریان هوا کار می‌کنند و سیستمی دارند که برای عملکرد خود از اختلاف فشار گاز فشرده یا هوا استفاده می‌کند. چنین مدل‌هایی شامل تعدادی مکانیسم مختلف است که از طریق آن‌ها گاز فشرده توزیع می‌شود و تمام اجزاء در کنار هم عمل می‌کنند.

کاربرد شیر دستی پنوماتیک

از این شیرها برای کنترل، توزیع و هدایت جریان آب و مایعات دیگر استفاده می‌شود. شیر پنوماتیک دستی عبور جریان را در کل سیستم تنظیم می‌کند و این تنظیم ممکن است بین یک یا چند لوله محل عبور، انجام شود. شیر دستی پنوماتیک به نیروی هوای فشرده برای انتقال قدرت احتیاج دارد و در پروژه‌های صنعتی گوناگونی مانند ابزارهای برقی تا موتورهای دیزلی با عملکرد پنوماتیک کاربرد دارند. انواع مختلف شیر دستی پنوماتیک را می‌توان با ویژگی‌های مختلف آن طبقه‌بندی کرد؛‌ برای مثال براساس:

🔶 تعداد پورت‌های ورودی و خروجی

🔶 تعداد مسیرهای جریان یا موقعیت‌های سوئیچینگ

🔶 مکانیسم باز و بسته شدن پورت‌ها

🔶 موقعیت سوپاپ غیرفعال

علاوه بر این شیر دستی پنوماتیک از نظر نوع فاکتور کنترلی به سه دسته بزرگ زیر تقسیم‌بندی می‌شود:

۱- شیر کنترل جهت: این نوع شیر پنوماتیک که دسته بزرگی از شیرهای پنوماتیک است، جهت جریان هوا را کنترل یا مهار می‌کند که خود بر چهار نوع شیر پنوماتیک کنترل جهت دار دو طرفه، سه طرفه و چهار طرفه و شیر پنوماتیک افست فنری تقسیم‌ بندی می‌شود.

۲- شیر کنترل فشار: فشار مایع یا سیال عبوری را کنترل می‌کند و در پروژه‌های صنعتی کاربرد دارند.

۳- شیر کنترل جریان: دبی جریان مایع یا سیال عبوری را کنترل می‌کند و مصارف صنعتی دارند؛ مثلاً ﺩﺭ پروژه‌ﻫﺎی ﺧﻄﻮﻁ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﺏ، ﺷﺒﮑﻪ ﺗﻮﺯﯾﻊ ﺁﺏ و ﻃﺮح‌های ﺗﻠﻤﺒﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺁﺏ ﺷﻬﺮی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

انواع شیر دستی

انواع شیر دستی

انواع مختلف شیر دستی پنوماتیک بسته به نوع ساختمان داخلی آن‌ها و مکانیسم عملکرد قطع و وصل جریان به ۵ گروه زیر تقسیم می‌شوند:

شیر توپی

شیر توپی از ساده‌ترین و مهمترین شیر آلات صنعتی و تجهیزات‌های اصلی برای قطع و وصل جریان و تنظیم جریانات انواع سیالات در صنعت مانند نفت، گاز، بخار و امثال آن در صنعت پتروشیمی است. انواع مختلف شیرهای توپی را در لوله کشی گازهای خانگی نیز می‌ببینید.

در شیرهای توپی قطع و وصل جریان به کمک یک گوی فولادی انجام می‌شود که این گوی از یک سمت تو خالی بوده و از سمت دیگر تو پر است؛ به صورتی که حرکت نود درجه‌ای این توپی، می‌تواند جریان را در خط لوله متوقف و یا برقرار کند. از خصوصیات بارز شیرهای توپی که باعث استفاده زیاد آن‌ها در صنعت شده است، ساختمان سادۀ آن‌ها است، طوری که با یک حرکت سادۀ نود درجه‌ای، مسیر جریان در لوله برقرار شده و یا قطع می‌شود؛ همچنین سرعت پاسخگویی و راحتی استفاده از آن، دلیل دیگر محبوبیت این نوع شیر است.

توپی موجود در مرکز شیر دستی‌های توپی، ممکن است هم اندازۀ ورودی و خروجی خط جریان لوله باشد یا داخل لوله فرو رفته و سطح مقطع آن کمتر باشد. در طراحی شیر توپی نوع اول، افت فشار سیال در خروجی کمتر است.

نکتۀ دیگری که در مورد شیرهای توپی وجود دارد، این است که معمولاً نمی‌توان از آن‌ها برای کاهش جریان سیال استفاده کرد، چون اگر شیر به حالت نیم باز بماند، باعث افت جریان سیال شده و ممکن است سبب ایجاد کاویتاسیون در جریان و خوردگی شیر در دراز مدت شود.

شیر پروانه‌ای

این نوع شیر عملکردی مشابه شیرهای توپی دارد. با این فرق که با جای توپ از یک دیسک دایره‌ای در مرکز شیر استفاده می‌شود. حرکت این دیسک در مسیر جریان می‌تواند باعث قطع و وصل جریان شود. حرکت دیسک در شیرهای پروانه‌ای با استفاده از یک نازل بیرونی انجام می‌شود؛ به نحوی که با یک چرخش دورانی نود درجه‌ای نازل دیسک جریان سیال دوباره برقرار می‌شود.

این نوع شیرها ساختار ساده‌ای دارند و نسبت به دیگر انواع شیر دستی پنوماتیک وزن سبکتری دارند. همچنین حجم کمتری را در خط لوله اشغال می‌کنند که موجب کاهش افت فشار در خروجی شیر می‌شود.

عیب مهم شیرهای پروانه‌ای این است که برای سیال‌های حساس و مواقعی که دمای سیال بالا است، کاربرد ندارند؛ زیرا در این موارد به مرور زمان به ساختمان شیر آسیب وارد می‌شود.

شیر سوپاپی

کنترل جریان در شیرهای سوپاپی یا شیرهای بشقابی، با استفاده از حرکت یک سوپاپ سوزنی در مسیر جریان انجام می‌شود؛ به نحوی که حرکت دورانی این سوزن متصل به نازل موجب حرکت خطی عمودی سوپاپ می‌شود و این حرکت عمودی جریان سیال را قطع یا وصل می‌کند.

مهم‌ترین ویژگی شیرهای سوپاپی این است که می‌توان از آن‌ها برای کنترل جریان سیال نیز استفاده کرد؛ البته باید از نوع سیال و حرکت آن اطمینان پیدا کرد، زیرا مسیر سیال در شیرهای سوپاپی به صورت S است و به دلیل افت سریع فشار سیال ممکن است پدیدۀ کاویتاسیون پیش بیاید. شیرهای سوپاپی البته معایبی نیز دارند از جمله برای بستن و یا باز کردن شیر باید تعداد دفعات زیادی نازل دورانی را چرخاند که پاسخگویی شیر را کندتر می‌کند.

شیر کشویی

شیرهای کشویی نیز مانند شیرهای توپی فقط برای قطع و وصل کردن کامل جریان آب یا مایعات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند. قطع و وصل جریان در این نوع شیر با حرکت عمودی قطع کنندۀ کشویی انجام می‌شود. سرعت عملکرد شیرهای کشویی به نسبت کمتر است و به همین دلیل کاربرد کمتری در صنایع دارند؛ به علاوه در این نوع شیر دستی پنوماتیک، افت فشار مایع در قسمت خروجی آن وجود دارد.

شیر دیافراگمی

یکی از جدیدترین مدل‌ها برای شیرهای دستی، همین شیرهای دیافراگمی است که در آن قطع کنندۀ دیافراگمی برای شیر ساخته شده است؛ طوری که برای قطع و وصل جریان مایع از حرکت یک بخش دیافراگمی استفاده می‌شود. این قطع کنندۀ دیافراگمی انعطاف‌ پذیری بالایی دارد. امتیاز این نوع شیر در کاهش میزان تماس سیال با قطعات دیگر است که این ویژگی موجب افزایش طول عمر شیر و کاهش احتمال نشت سیال داخل لوله می‌شود.

در شیرهای دیافراگمی به علت تماس دائم سیال با بخش دیافراگمی، اجزای شیر باید به صورت مرتب را مورد بازرسی قرار گیرند. از معایب دیگر شیرهای دیافراگمی‌، عدم کارایی آن‌ها در سیال‌های با دمای بالا است و اغلب جهت کنترل مایعات کاربرد دارند.

ویژگی شیر دستی پنوماتیک

شیر دستی پنوماتیک شیری است که با اعمال نیروی دست انسان به آن می‌توان مسیر هوا را تغییر داد و یا آن را قطع و وصل کرد، پس بدین ترتیب ویژگی شیر دستی پنوماتیک این است که تحریک آن به وسیله نیروی انسانی است و به وسیله دست کنترل می‌شود. این نوع شیر‌ها به علت سرعت کم در کنترل و زمان بر بودن کنترل در ابعاد بزرگتر، در صنایع کوچک قابل استفاده هستند. این نوع از شیرهای پنوماتیک نسلی قدیمی‌تر شیر‌ها هستند که به علت دستی بودن عملکرد، به صرفه‌تر و با هزینه‌ای کمتر از شیرهای پنوماتیک برقی قابل استفاده هستند.

شیرهای دستی پنوماتیک، ویژگی‌های مثبتی نیز نسبت به شیرهای برقی دارند. از آن جمله می‌توان‌ عدم نیاز این شیرها به استفاده از نیروی برق اشاره کرد که سبب کاهش هزینه‌ها در صنایع کوچک‌تر شده و همچنین تنوع در ابعاد و سایز‌های تولیدی آن که موجب گسترده بودن حق انتخاب مشتریان می‌شود.

انواع شیر دستی پنوماتیک

فروش شیر دستی پنوماتیک

فروش انواع مختلف شیر دستی پنوماتیک باتوجه به نوع کاربرد و جنس متریال اجزای سازنده آن انجام می‌شود. شیر‌های دستی ممکن است از جنس برنجی یا آلومینیومی و یا استیل ساخته باشند که هر کدام قیمت خاص خود را دارند. انتخاب جنس مناسب شیر دستی پنوماتیک به عوامل زیادی مانند فشار کاری و دما و یا نوع سیال عبوری از لوله و محیط آن بستگی دارد.

در فروش شیرهای پنوماتیک به عواملی مانند این که شیر دستی پنوماتیک مورد نیاز دو راهه باشد یا سه راهه و یا شیر‌های دایرکشنال نیز باید توجه کرد؛ همچنین شیر دستی پنوماتیک ممکن است به شش روش دستی، فشاری، دکمه خارجی، اهرمی، پدالی و سوییچی کار کند.

قیمت شیر دستی پنوماتیک

عامل دیگری که در قیمت شیر دستی پنوماتیک موثر است، تعداد پورت‌های ورودی و خروجی آن است که بر این اساس به مدل‌های زیر تقسیم‌ بندی می‌شوند:

۱- شیر‌های ۲/۲ یا شیر‌های دو راهه: این شیرها یک ورودی و یک خروجی دارند. از شیرهای دستی دو راهه می‌توان برای مصارف مختلفی در صنایع گوناگون استفاده کرد. شیرهای دستی دو راهه از جنس‌های مختلف، در سایز‌های مختلفی ساخته می‌شوند که هر کدام قیمت خاص خود را دارند؛ مثلاً برای شیر‌های گاز از جنس شیرهای برنجی یا برای صنایع بهداشتی از جنس استیل استفاده می‌شود.

۲- شیر‌های ۳/۲: این نوع شیرها دارای سه پورت هستند.

۳- شیر‌های ۴/۲: این شیرها به شیرهای دسته آسیابی و خمره‌ای معروف هستند و یک اهرم گردان دارند که با استفاده از جابجایی آن مسیر سیال تغییر می‌کند.

۴- شیر‌های ۴/۳: انواع شیرهای سه راهه بسیار زیاد هستند و می‌توان شیر‌های کشویی یا شیرهای ژیانی یا پیکانی پنوماتیکی را در این دسته قرار داد. شیر‌های ژیانی و پیکانی می‌توانند به صورت فنری یا قفلی باشند. این شیر‌ها از سایز ۸/۱ الی یک اینچ ساخته می‌شوند.

۵- شیر‌های ۵/۲: این نوع یک ورودی و دو خروجی با دو اگزوز دارد. شیر‌های دستی ۵/۲ دو وضعیتی هستند و می‌توان با کمک آن یک جک یا سیلندر را کاملاً جمع کرد یا کاملاً باز کرد و نمی‌توان آن را در موضعی غیر از سر و ته سیلندر را نگه داشت.

۶- شیر‌های ۵/۳: این نوع شیرها دارای یک ورودی و دو خروجی و دو اگزوز هستند.

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

⬅️ جهت استعلام قیمت با شماره‌های درج شده روی بنر این دسته یا شماره‌های درج شده در قسمت پایین سایت، با پنو صنعت تماس بگیرید. ➡️

⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️

شیر کنترل دستی پنوماتیک

شیر کنترل دستی پنوماتیک به طور معمول توسط جریان هوای فشرده کنترل می‌شود و یکی از پرکاربرد‌ترین شیرهایی است که در صنایع مختلف مانند بسته‌ بندی، خودروسازی، بطری و پت سازی، لاستیک سازی، داروسازی و صنایع غذایی کاربرد دارد. از آن جا که انواع مختلف شیر کنترل دستی در بازار وجود دارد، جهت انتخاب صحیح شیر دستی پنوماتیک موارد زیر باید در نظر گرفته شود:

✅ نوع سیال: اصولاً سیالی که این نوع شیر قادر به کنترل آن است، هوای فشرده است و استفاده از آن برای هر سیال دیگری باعث آسیب به این شیر و عدم کارایی آن می‌شود.

✅ سایز پورت‌ها: مهم‌ترین ویژگی در انتخاب نوع شیر پنوماتیک سایز پورت براساس اینچ است.

✅ فشار عملیاتی: به مقدار فشاری گفته می‌شود که شیر قادر به تحمل در سیستم پنوماتیکی است.

✅ تعداد پورت‌ها و وضعیت‌های مختلف شیر دستی: تعداد ورودی و خروجی‌های شیر دستی پنوماتیک که در قسمت قبل شرح داده شده است.

به‌روز رسانی در تاریخ ۴ دی ۱۴۰۰